30 نوامبر 2023 - یک مطالعه مشترک توسط محققان آزمایشگاه‌های بیماری‌های عفونی A*STAR و دانشکده پزشکی چان در دانشگاه ماساچوست (UMass) نشان داد که افزایش سطح گلیسرول مسئول افزایش شدت بیماری سل در مدل های تجربی مبتلا به دیابت نوع 2 (T2D)است.
این تحقیق که در ژورنال Nature Communications منتشر شده است، درک دانشمندان را از نحوه ی تعامل هر دو بیماری با یکدیگر، شناسایی سطح بالای گلیسرول، و آنزیمی در پاتوژن سل که از گلیسرول استفاده می کند، به عنوان راه‌های درمانی جدید برای درمان بیماران مبتلا به این بیماری، افزایش می‌دهد.
بیماری سل، یکی از علل اصلی مرگ و میر ناشی از بیماری های عفونی است که تنها در سال 2022 باعث 1.3 میلیون مرگ در سراسر جهان شده است. آسیا در حال حاضر کانون ابتلا به سل است و بیش از 65 درصد موارد تازه تشخیص داده شده در سطح جهان را تشکیل می دهد. سل در سنگاپور بومی است و عفونت سل نهفته در گروه هایی با سن بالاتر، تا 30 درصد است. در سال 2022، 1251 مورد جدید سل فعال در میان ساکنان سنگاپور وجود داشت. دیابت نوع 2، که در آسیا نیز شایع است و در سنگاپور در حال افزایش است، با نرخ مرگ و میر بالاتر به دلیل سل، همراه است.
همچنین، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 شانس بیشتری برای عود سل پس از تکمیل درمان سل دارند - چهار برابر بیشتر برای عود بیماری معمول سل و دو برابر بیشتر برای یک نوع شدیدتر به نام TB مقاوم به چند دارو (MDR-TB).علیرغم این آمارهای نگران کننده، مکانیسم های اساسی نحوه تعامل دیابت نوع 2 و بیماری سل مبهم باقی مانده است.
این مطالعه مکانیسم پشت این تعامل و تشدید بیماری سل را در میان مدل‌های تجربی دیابت نوع 2 روشن می‌کند. همچنین بر اهمیت حیاتی مدیریت پیشگیرانه و فعال بیماری در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 تاکید می کند که با اولویت های کلیدی برنامه Healthier SG- یک ابتکار ملی توسط وزارت بهداشت سنگاپور با تمرکز بر سلامت پیشگیرانه- همسو می باشد.
محققان این مطالعه دریافتند که دیابت نوع 2 منجر به باکتری های بیشتری در ریه، آسیب بافتی و مرگ و میر در هنگام آلوده شدن به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس Mtb)، پاتوژن باکتریایی مسئول ایجاد سل(می شود. به طور قابل‌توجهی، افزایش گلیسرول خون، یک الکل قندی، به‌عنوان یک عامل مهم تأثیرگذار بر تعامل بینT2D وTB ظاهر شد. هنگامی که توانایی Mtb برای استفاده از گلیسرول برای متابولیسم با حذف آنزیمی به نام گلیسرول کیناز مهار شد، شدت آسیب به ریه کاهش یافت.
این نشان داد که Mtb می تواند از گلیسرول تغذیه کند تا شدت بیماری سل را در T2D افزایش دهد. در نتیجه، افراد مبتلا به T2D بیشتر مستعد ابتلا به سل هستند زیرا Mtb می تواند از گلیسرول اضافی موجود در خون و بدن آنها استفاده کند و منجر به بیماری شدیدتر شود.
این مطالعه با مشخص کردن گلیسرول بالا به عنوان یک هدف درمانی جدید برای درمان بیماری سل در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، پیشرفت قابل توجهی در درک تعاملات TB-T2D ایجاد کرد.
این یافته ها راه را برای توسعه درمان های نوآورانه هدایت شده توسط میزبان هموار می کند، که برای رسیدگی به استعداد بیشتر جمعیت هایT2D برای ابتلا به سل، به ویژه در مواجهه با افزایش نوع مقاوم به چندین دارو، بسیار مهم است. از آنجایی که شیوع سل نه تنها در سنگاپور بلکه در سطح جهانی افزایش یافته است، درک نحوه تعامل آن با سایر بیماری‌ها به یک اولویت فزاینده بهداشت جهانی تبدیل شده است.
دکتر آمیت سینگال، محقق ارشد در آزمایشگاه های A*STAR ID و نویسنده ارشد این مطالعه، گفت: یافته های ما شدت سل در دیابت نوع 2 را به غلظت گلیسرول در خون این افراد مرتبط می کند، عاملی که تاکنون در مطالعات بالینی مورد توجه قرار نگرفته بود. این یافته، اهمیت آنزیم گلیسرول کیناز Mtb را به عنوان یک هدف برای توسعه داروی ضد سل جدید، که ممکن است به زرادخانه ی دارویی ما در برابر باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک ها اضافه گردد، برجسته می کند.
دکتر هاردی کورنفلد، پروفسور UMass، یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه و متخصص در ارتباط دیابت و سل، گفت: مشخص شده است که خطر ابتلا به سل در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 سه برابر بالاتر است. ارتباط سطح گلیسرول با این تعامل هیجان‌انگیز است و راه‌هایی را برای طراحی استراتژی‌های درمانی جدید بالقوه علیه سل باز می‌کند.
پروفسور لیزا نگ، مدیر اجرایی آزمایشگاه های A*STAR ID، گفت: این مطالعه نحوه تعامل سل با سایر بیماری های مزمن مانند دیابت را روشن می کند. با توجه به اینکه پیش بینی می شود تعداد دیابتی ها در سنگاپور افزایش می یابد، این ممکن است برای آینده مراقبت های بهداشتی در سنگاپور و سایر مناطق آسیا بسیار اهمیت دارد.
منبع:
https://medicalxpress.com/news/2023-11-links-blood-glycerol-tuberculosis-severity.html